LTS:
“Nước mắm Phú Quốc" là thương hiệu duy nhất của Việt Nam được cấp chứng nhận
và được Liên minh Châu Âu (EU) bảo hộ về chỉ dẫn địa lý. Đây là điều kiện để nước
mắm Phú Quốc có mặt trên "đấu trường thế giới".
Thế
nhưng, hiện nay các doanh nghiệp làm ra loại nước mắm Phú Quốc này đang đau đầu
vì tình trạng lập lờ chỉ dẫn địa lý khiến người tiêu dùng trong nước lẫn quốc tế
bối rối.
----------------
Theo báo Phụ nữ cho biết, thị trường hiện có đủ loại
nước mắm Phú Quốc nhưng đâu là nước mắm Phú Quốc đạt chỉ dẫn địa lý được Châu
Âu bảo hộ; đâu là nước mắm chỉ lấy thương hiệu “nước mắm Phú Quốc” để bán hàng?,
thì không ai phân biệt được.
Phần lớn người tiêu dùng (NTD) hiện nay đều rất kén chọn nước mắm. Nhiều người tìm mua nước mắm cốt nhĩ, nước mắm cao độ đạm, nước mắm truyền thống và đặc biệt là nước mắm Phú Quốc.
Phần lớn người tiêu dùng (NTD) hiện nay đều rất kén chọn nước mắm. Nhiều người tìm mua nước mắm cốt nhĩ, nước mắm cao độ đạm, nước mắm truyền thống và đặc biệt là nước mắm Phú Quốc.
Nước mắm Phú Quốc là thương hiệu duy nhất của Việt
Nam được châu Âu bảo hộ về chỉ dẫn địa lý. Song, thị trường hiện có đủ loại nước
mắm Phú Quốc mà NTD rất khó phân biệt được đâu là nước nắm Phú Quốc đạt chỉ dẫn
địa lý, đạt đúng tiêu chuẩn chất lượng nghiêm ngặt; đâu là nước mắm chỉ lấy
thương hiệu “nước mắm Phú Quốc” để bán hàng.
 |
| Người tiêu dùng rất khó nhận diện đúng "nước mắm Phú Quốc" đạt chỉ dẫn địa lý được châu Âu công nhận |
Thị trường có rất nhiều sản phẩm nước mắm ghi nhãn hiệu “nước mắm Phú Quốc” và bán với giá cao hơn rất nhiều so với các loại nước mắm thông thường. Cụ thể, chai 520ml, 40 độ đạm giá 105.000 đồng, trong khi nước mắm loại thường cùng chủng loại, kích cỡ giá chỉ khoảng 60.000 đồng/chai.
Ngoài các cửa hàng, siêu thị, trên “chợ mạng” rao
bán “nước mắm Phú Quốc” rất nhiều. Chỉ cần gõ cụm từ “nước mắm Phú Quốc”,
Google cho ra hơn 6 triệu kết quả. Hầu hết nơi bán đánh vào tâm lý chuộng nước
nắm truyền thống chính gốc.
Phần lớn NTD khi nghe đến nước mắm Phú Quốc là nghĩ
đến nước mắm chính gốc Phú Quốc, được sản xuất từ cá cơm tươi chất lượng, đạt độ
đạm cao, đảm bảo các tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm và quan trọng là
“đúng nước mắm nguyên chất” chứ không phải là nước mắm pha hương phụ liệu.
 |
Nước mắm Phú Quốc đạt chỉ dẫn địa lý phải tuân thủ
các quy định nghiêm ngặt của châu Âu
Thế nhưng, bà Hồ Kim Liên, Chủ tịch Hội Nước mắm Phú
Quốc, cho biết nước mắm Phú Quốc đạt chỉ dẫn địa lý, là sản phẩm đầu tiên được
châu Âu công nhận, đạt 43 – 48 độ đạm. Thực tế hiện nay có nhiều đơn vị đang lạm
dụng từ “Phú Quốc” ghi trên sả n phẩm là “nước mắm Phú Quốc” gây ngộ nhận cho
NTD.
“Cá làm nước mắm Phú Quốc chỉ dẫn địa lý phải 85% là
cá cơm đánh bắt ở vùng biển quanh đảo Phú Quốc và cá được ướp muối ngay trên
tàu, trong thùng gỗ; thời gian ủ chượp 12 – 15 tháng; hoàn toàn tự nhiên, không
cho bất cứ chất gì. Quy trình sản xuất phải theo chuỗi và được truy xuất nguồn
gốc rõ ràng”, bà Liên nói rõ.
Theo quy định, nước mắm sản xuất tại Phú Quốc nhưng
không sản xuất theo đúng quy trình của nước mắm Phú Quốc có chỉ dẫn địa lý được
châu Âu công nhận, chỉ được ghi “nước mắm sản xuất tại Phú Quốc” chứ không được
ghi là “nước mắm Phú Quốc”.
“Nước mắm sản xuất tại Phú Quốc chưa chắc là nước mắm
Phú Quốc, mặc dù là ủ chượp, đóng chai tại Phú Quốc. Kể cả nước mắm đợt đầu đạt
40 độ đạm, sau cho muối vào chiết tiếp nước mắm thấp đạm đạt 30 độ đạm nhưng
thêm một chút đường, màu vào cũng không được ghi là “nước mắm Phú Quốc.
Nước mắm công nghiệp chỉ vài độ đạm, còn tăng độ đạm
lên chỉ là thủ thuật, muốn có màu họ cho phẩm màu, muốn có vị cho đất điều vị,
rồi cho hương, chất tạo sánh, chất tạo ngọt, chất bảo quản,…”, chuyên gia thực
phẩm Vũ Thế Thành khẳng định.
Chuyên
gia thực phẩm Vũ Thế Thành cho rằng, có nhiều đơn vị lập lờ nhãn hiệu, chụp
logo chỉ dẫn địa lý của nước mắm Phú Quốc và cách điệu lại hình ảnh logo in
trên sản phẩm nước mắm của mình gây nhầm lẫn cho NTD.
“Chỉ
có Phú Quốc mới chượp được cá cơm ngay trên tàu và phải chượp cá trong thùng gỗ.
Cá có muối mới phân giải và phải phân giải từ từ mới ra hương. Một số nơi chượp
cá tạp trong thùng xi măng thì rất rẻ tiền và giá cá tạp chỉ bằng 1/3 giá cá
cơm trên tàu”, chuyên gia Thành phân tích.
Nhận
diện “nước mắm Phú Quốc” có chỉ dẫn địa lý
Để NTD phân biệt nước mắm Phú Quốc có chỉ dẫn địa lý
được châu Âu công nhận và nước mắm truyền thống, một số cơ sở nước mắm tại Phú
Quốc hiện sản xuất cả hai dòng sản phẩm là nước mắm Phú Quốc truyền thống trăm
năm được chỉ dẫn địa lý (sản xuất và đóng chai tại đảo Phú Quốc; chữ Phú Quốc
viết lớn, tên thương hiệu in nhỏ ở dưới) và nước mắm truyền thống không đạt chỉ
dẫn địa lý, chỉ ghi “nước mắm truyền thống” kèm tên thương hiệu ở dưới.
Theo bà Liên, chai nước mắm Phú Quốc đạt chỉ dẫn địa
lý có logo của châu Âu và logo được châu Âu bảo hộ. Trên cổ chai có tem ban kiểm
soát nước mắm cấp và được 63 tỉnh thần kiểm soát.
Ở Cần Thơ từng có cơ sở bị phát hiện lấy tên sản phẩm
là “nước mắm Phú Quốc" nhưng lại không có cơ sở sản xuất nước mắm tại Phú
Quốc, bị phạt 48 triệu đồng đối với vi phạm chỉ dẫn địa lý.
Được biết, tùy vùng miền, nước mắm truyền thống sẽ
có hương vị đặc trưng riêng. Nước mắm
truyền thống Phú Quốc được sản xuất bằng cá cơm, chỉ gồm cá và muối, chứa
18 axit amin, cá cơm ăn rong biển có dinh dưỡng cao.
Bà Nguyễn Thị Tịnh, Giám đốc DNTN khai thác và chế
biến hải sản Thanh Quốc cho biết, tại Phú Quốc hiện có rất nhiều cơ sở sản xuất
nước mắm nhưng không phải cơ sở nào cũng được ghi “nước mắm Phú Quốc” trên sản
phẩm vì không thực hiện đầy đủ các quy định về quy trình sản xuất, tiêu chuẩn bảo
hộ chỉ dẫn địa lý.
 |
Chai nước mắm Phú Quốc đạt chỉ dẫn địa lý có logo của
Châu Âu và logo được Châu Âu bảo hộ
Nhãn
của nước mắm chỉ dẫn địa lý Phú Quốc gồm có logo chung “Phú Quốc”, cùng dòng chữ
nước mắm Phú Quốc truyền thống 100 năm, tiếp đến là tên DN, kích thước không
quá 2/3 chữ “Phú Quốc” và logo chỉ dẫn địa lý của EU.
Để NTD không nhầm lẫn, cơ sở sản xuất cả hai dòng sản
phẩm nước mắm. Sản phẩm đạt chỉ dẫn địa lý thì sử dụng chữ Phú Quốc in trên
chai, sản phẩm còn lại chỉ ghi là nước mắm Quốc Đảo.
Nước mắm dù được sản xuất tại Phú Quốc và nhà thùng
(cơ sở làm nước mắm truyền thống) được dán nhãn chỉ dẫn địa lý nhưng để dán được
nhãn chỉ dẫn địa lý trên sản phẩm, nhà thùng phải chịu sự kiểm soát từng thùng
nước mắm.
Theo
quy định, logo nước mắm chỉ dẫn địa lý “Phú Quốc” có ba màu chủ đạo gồm đỏ đậm,
xanh biển và vàng nhạt.
Nhãn của nước mắm chỉ dẫn địa lý Phú Quốc gồm có
logo chung “Phú Quốc”, cùng dòng chữ nước mắm Phú Quốc truyền thống 100 năm, tiếp
đến là tên DN, kích t Có nên lo ngại chất histamin trong nước
mắm?
Liên quan đến thông tin chất histamin có trong nước
mắm dễ gây ngộ độc khiến không ít NTD lo ngại, chuyên gia thực phẩm Vũ Thế
Thành cho rằng châu Âu là thị trường khó tính nhất nhưng không quan tâm đến quy
chuẩn histamine trong nước mắm.
Chất histamin không có sẵn trong cá, chỉ một số loại
cá biển (thu, ngừ) khi không được bảo quản kỹ mới sinh ra chất histamin và nếu
ăn phải dễ bị ngộ độc. Đây là hiện tượng ngộ độc nhẹ và sẽ hết trong vòng vài
tiếng đồng hồ. Nếu cá thu, cá ngừ được bảo quản tốt thì ăn không bị ngộ độc.
Nếu ướp muối vào cá ngay sau khi đánh bắt sẽ ngăn chặn
quá trình phân giải của cá. Tuy nhiên, tùy vùng biển khác nhau, nhiều nơi không
dám ướp cá liền với nhiều muối, mà phải đánh nát cá ra, ướp từ từ để giữ được
mùi vị đặc trưng của cá trong nước mắm truyền thống.
Trong quá trình làm nước mắm, phải dưới nhiệt độ trời
nắng 38 độ C thì cá mới phân giải, lúc này cá dễ bị nhiễm khuẩn, rồi qua chượp
cả năm, không thể tránh chất histamin có trong nước mắm.
Nước mắm càng cao đạm thì càng nhiều cá, mà càng nhiều
cá thì càng nhiều histamin. Tuy nhiên, thực tế chưa nghe trường hợp nào ăn nước
mắm bị ngộ độc.
Đăng nhận xét