Khi nhìn qua quán ăn
bình dân này, ít ai có thể ngờ rằng dưới mái che của nó chính là một trong những
ngôi nhà cổ nổi tiếng tại Thành phố Hồ Chí Minh, nơi chứa đựng biết bao cổ vật
và tâm huyết của cụ VƯƠNG HỒNG SỂN
VÂN ĐƯỜNG PHỦ nổi tiếng giờ đây đang đứng
trước sự xuống cấp cùng với nguy cơ bị lãng quên và rất cần những giải pháp kịp
thời để cứu lấy.
 |
Ngôi nhà cổ bị che lấp
sau quán ăn bình dân
TÂM HUYẾT CỦA MỘT ĐỜI NGƯỜI
Cụ Vương Hồng Sển
(1902- 1996), bút hiệu Anh Vương, Vân Đường, Đạt Cổ Trai là một nhà văn hóa, học
giả rất nổi tiếng tại Việt Nam vào thế kỷ XX. Ngoài ra cụ còn là một trong những
nhà sưu tầm đồ cổ có tên tuổi ở Nam Bộ lúc bấy giờ. Ngôi nhà cổ của cụ (số 9/1,
đường Nguyễn Thiện Thuật, P.14, Q. Bình Thạnh, TP. Hồ Chí Minh) được coi như một
viện bảo tàng cổ vật trứ danh (với hơn 849 cổ vật khác nhau) và bản thân ngôi
nhà cũng là một cổ vật vô giá với dáng vẻ cổ kính, mái ngói âm dương và những
hoa văn được thiết kế tinh xảo.
Chính vì nhận ra sự vô giá ấy mà cụ Vương đã
không ngần ngại bỏ công sức di dời ngôi nhà từ Nhà Bè về đây và trùng tu. Ngoài
cái tên Vân Đường Phủ, cụ còn âu yếm gọi ngôi nhà của mình là “ vuông nhà cổ
tích”. Cụ hi vọng rằng ngôi nhà của mình sẽ trở thành một “Fondation Vương Hồng
Sển” (tạm dịch là quỹ Vương Hồng Sển- theo nguyên văn di chúc của cụ). Đây sẽ
là nơi giành cho những nhà văn hóa học, khảo cổ học, sử học cùng với những ai
có niềm đam mê và sự quan tâm đến cổ vật và cùng thông tin tư liệu về chúng,
cũng như chiêm ngưỡng những di sản đồ sộ độc nhất vô nhị mà cụ Vương đã dành cả
cuộc đời để sưu tập và gìn giữ.
DI NGUYỆN CHƯA THÀNH
 |
Đằng sau quán ăn này,
ít ai biết rằng đó là một ngôi nhà cổ
với những giá trị và nét đẹp truyền thống.
|
Tuy nhiên cho đến nay, di nguyện cao đẹp của cụ Vương vẫn
chưa thể thực hiện được. Ngôi nhà đang phải đối mặt với sự xuống cấp trầm trọng,
nhiều chi tiết kiến trúc trong nhà đã bị hư hại nặng nề, những cổ vật giá trị
và sách quý bắt buộc phải dời đi (hiện đang được cất giữ ở Viện Khoa học Tổng hợp
TpHCM). Ngoài ra, những người đã biết và từng đến thăm Vân Đường Phủ không khỏi
bàng hoàng và bức xúc khi về lại nơi đây. Trước mặt họ không còn là một ngôi
nhà với nét đẹp cổ kính thuở nào, tất cả đã nhường chỗ cho một quán ăn bình dân
với không khí tấp nập và xô bồ. Đa phần những người khách đến đây chỉ để ăn uống,
xong rồi lại đi. Chẳng ai ngó ngàng đến ngôi nhà cổ đằng sau họ, nơi mà trước
đây đã gắn liền với cả cuộc đời của một con người tâm huyết và đáng kính, nơi
chứa đựng những giá trị và nét đẹp của truyền thống. Linh hồn của ngôi nhà cổ
nay còn đâu?
LÀM SAO ĐỂ HOÀN THÀNH
 |
| Ngôi nhà số 91, Đường Vạn Kiếp, Q. Bình Thạnh |
Từ khi cụ Vương gần đất xa trời, ngôi
nhà cổ bắt đầu rơi vào tình trạng tranh chấp dai dẳng. Mặc dù đã thoát khỏi nguy
cơ bị mất đi trong vụ án cũng như liên quan đến những khoản nợ của ông Vương Hồng
Bảo (con trai cụ Vương Hồng Sển), được chứng minh về mặt pháp lý là của cụ
Vương Hồng Sển và sau đó, UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã xác nhận quyền sở hữu
Nhà nước với mong muốn sửa sang cũng như hoàn thành di nguyện của người đã khuất.
Tuy nhiên, di nguyện ấy hiện vẫn chưa thể hoàn thành và sự xuống cấp của vẫn
chưa có dấu hiệu ngừng lại.
Về phía con cháu của cụ
Vương, dù UBND Thành phố đã hỗ trợ và giới thiệu cho chỗ ở mới (căn hộ tại
chung cư Minh Phụng hoặc căn nhà mặt tiền ở số 91, đường Vạn Kiếp, quận Bình Thạnh),
song họ vẫn không cho rằng như vậy là thỏa đáng và yêu cầu phải được nhận ba
căn nhà có giá trị tương đương với căn nhà tại số 91 Vạn Kiếp. Chính những yêu
cầu có vẻ như vô lý này đã khiến cho việc tranh chấp trở nên dùng dằng.
Như vậy, để cứu vãn ngôi nhà cổ quí giá, cần phải kết thúc những
tranh chấp trên từ đó mới có cơ sở thực hiện di nguyện và cũng là ước mơ cả đời
của cụ Vương. Như vậy, cần có sự hợp tác từ phía con cháu cụ và sự nỗ lực không
chỉ từ phía UBND, Sở Văn hóa mà còn là của những người dân xung quanh để “vuông
nhà cổ tích” Vân Đường Phủ trở về với những giá trị vốn có của nó và phục vụ
cho cộng đồng. Đó cũng là mong mỏi kỳ vọng của những người đã từng đặt chân, từng
biết đến dành tình cảm cho nơi đây.
THANH TỊNH
Đăng nhận xét